Türkiye Sürdürülebilirlik Raporlama Standartlarındaki Yeni Düzenlemelere Bakış
Türkiye Sürdürülebilirlik Raporlama Standartlarındaki Yeni Düzenlemelere Bakış
Sürdürülebilirlik Raporları, bir kurum, kuruluş ve işletmenin çevresel, sosyal ve yönetişim ilkelerine olan bağlılığını gösteren ve belirli standartlara uygun şekilde hazırlanan raporlardır. Bu raporlar, işletmelerin paydaşlarına sürdürülebilirlik faaliyetleri hakkında bilgi vermesini ve güvenilirliğini artırmasını sağlar. Türkiye Sürdürülebilirlik Raporlama Standartları (TSRS) ise, işletmelerin sürdürülebilirlik faaliyetlerine ilişkin performanslarını raporlamalarını sağlayan standartlardır.
Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu (KGK) tarafından 29 Aralık 2023 tarihinde Türkiye Sürdürülebilirlik Raporlama Standartları[1] ve aynı tarihte yayımlanan ve 1 Ocak 2024 tarihi itibarıyla yürürlüğe giren TSRS Uygulama Kapsamına İlişkin Kurul Kararı (Karar)[2] yayımlanmıştır. Bu kapsamda, Uluslararası Sürdürülebilirlik Raporlama Standartları esas alınarak belirlenen TSRS 1 “Sürdürülebilirlikle İlgili Finansal Bilgilerin Açıklanmasına İlişkin Genel Hükümler” ile TSRS 2 “İklimle İlgili Açıklamalar” standartlarının Türkiye’deki kurum, kuruluş ve işletmelere ilişkin uygulama kapsamı düzenlenmiştir.
TSRS 1 ve TSRS 2 Standartlarının Amacı Nedir?
TSRS S1 “Sürdürülebilirlikle İlgili Finansal Bilgilerin Açıklanmasına İlişkin Genel Hükümler”’in amacı bir işletmenin, sürdürülebilirlikle ilgili riskleri ve fırsatları hakkında, genel amaçlı finansal raporların asli kullanıcılarına işletmeye kaynak sağlamalarına ilişkin kararlar verirken faydalı olacak bilgileri açıklamasını zorunlu kılmaktır.
TSRS S2 “İklimle İlgili Açıklamalar”’ın amacı; bir işletmenin genel amaçlı finansal raporların asli kullanıcıları açısından işletmeye kaynak sağlama kararı verirken faydalı olacak iklimle ilgili riskler ve fırsatlara ilişkin bilgileri açıklamasını zorunlu kılmaktadır.
İşbu Standartlara ilişkin detaylı düzenlemeye buradan ulaşabilirsiniz.
Hangi İşletmeler İçin TSRS Kapsamında Raporlama Zorunluluğu Getirilmiştir?
Bu kapsamda Standartlara uygun raporlama yapması gereken kuruluş ve işletmeler öncelikli olarak faaliyet konusu bakımından sayılmış ve ardından da bahsi geçen faaliyet alanındakilerin mali durumu ve çalışan sayısı bakımından da karşılaması gereken eşikler belirlenmiştir. Buna göre;
– Yatırım kuruluşları, kolektif yatırım kuruluşları, portföy yönetim şirketleri, ipotek finansmanı kuruluşları, merkezi takas kuruluşları ve merkezî saklama kuruluşları, veri depolama kuruluşlarından,
– Sermaye piyasası araçları bir borsada veya teşkilatlanmış diğer piyasalarda işlem gören veya işlem görmeleri amacıyla Sermaye Piyasası Kurulunca onaylanmış geçerlilik süresi bulunan izahname veya ihraç belgesi bulunan anonim şirketlerden,
– Bir borsada veya teşkilatlanmış diğer piyasalarda işlem görmemekle birlikte, ihraç ettikleri sermaye piyasası araçlarının itfa edildiği hesap döneminin sonuna kadar halka arz edilmeksizin, pay hariç sermaye piyasası aracı ihraç eden veya bu amaçla Sermaye Piyasası Kurulunca onaylanmış geçerlilik süresi bulunan ihraç belgesi olan anonim şirketlerden,
– Bankalar, derecelendirme kuruluşları, finansal holding şirketleri ve finansal holding şirketlerinde ve bankalarda 5411 sayılı kanunda tanımlandığı şekliyle nitelikli paya sahip olan şirketler, finansal kiralama şirketleri, factoring şirketleri, finansman şirketleri, varlık yönetim şirketleri, tasarruf finansman şirketlerinden,
– Sigortacılık kanunu ile bireysel emeklilik tasarruf ve yatırım sistemi kanunu kapsamında faaliyet göstermekte olan sigorta, reasürans ve emeklilik şirketlerinden,
– Borsa İstanbul Piyasalarında faaliyet göstermesine izin verilen; yetkili müesseseler, kıymetli madenler aracı kurumları, kıymetli maden üretimi veya ticaretiyle iştigal eden şirketlerden;
- Aktif toplamı 500 Milyon Türk Lirası;
- Yıllık net satış hasılatı 1 Milyar Türk Lirası;
- Çalışan sayısı 250 kişi
ölçütlerinden en az ikisinin eşik değerlerini art arda iki raporlama döneminde aşan kurum, kuruluş ve işletmelerin sürdürülebilirlik raporlarının hazırlanmasında TSRS’lerin uygulanmasına karar verilmiştir.
Bankacılık Kanunu[3] uyarınca Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunun düzenleme ve denetimine tabi bankalar, herhangi bir eşik değere tabi olmaksızın zorunlu raporlama kapsamındadırlar. Ancak Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu bünyesinde yer alanlar bankalar bu uygulamadan muaf tutulmuştur.
Bununla beraber, kapsam dışında yer alan işletmeler de gönüllülük esasına göre Türkiye Sürdürülebilirlik Raporlama Standartlarına uygun raporlama yapabileceklerdir.
Uygulamaya İlişkin Esaslar Nedir?
Eşik değerlerin aşılıp aşılmadığının belirlenmesinde;
-İşletmeler bağlı ortaklık ve iştirakleriyle birlikte dikkate alınacaktır. Bağlı ortaklıkları ve iştirakleri bulunan işletmelerde; aktif toplamı ve yıllık net satış hasılatı bakımından ana ortaklık ve bağlı ortaklığa ait finansal tablolarda yer alan grup içi işlemler hariç kalemlerin toplamı, çalışan sayısı bakımından ise ana ortaklık ve bağlı ortaklığın son iki yıla ait ortalama çalışan sayılarının toplamı dikkate alınır. İştirakler açısından, iştirake ait söz konusu kalemler işletmenin iştirakteki hissesi oranında dikkate alınmaktadır.
-Yıllık net satış hasılatı bakımından işletmenin tabi olduğu mevzuat uyarınca hazırlanmış olan son iki yıla ait finansal tablolar, çalışan sayısı bakımından ise son iki yıla ait ortalama çalışan sayısı esas alınır.
Art arda iki hesap döneminde üç ölçütten en az ikisine ait eşik değerlerin altında kalan veya bir hesap döneminde bu ölçütlerden en az ikisine ait eşik değerlerin yüzde yirmi veya daha fazla oranda altında kalan işletmeler, müteakip hesap döneminden itibaren TSRS uygulama kapsamından çıkacaktır.
Geçiş Süreci
Bu Karar kapsamındaki işletmeler, TSRS’leri ilk kez uyguladıkları ilk raporlama döneminde aşağıdaki geçiş hükümlerinden yararlanabileceklerdir:
-İlk raporlama döneminde karşılaştırmalı bilgiler sunma zorunlulukları olmayacaktır.
-Raporlar, finansal raporların yayınlanmasından sonra raporlanabilecektir.
-İlk iki yıllık raporlama döneminde Kapsam 3 sera gazı emisyonlarını açıklamalarına gerek yoktur.
Sonuç
TSRS standartları, Avrupa Birliği ile uyumlu hareket edilerek hüküm altına alınmıştır. Bu yaklaşım, hem uluslararası ticarette rekabet avantajı sağlamak hem de çevresel, sosyal ve yönetişim alanında daha sürdürülebilir uygulamaları teşvik etmek açısından önem arz etmektedir.
Kurt&Partners
[1] Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurulunun 27/12/2023 Tarihli ve 75935942-050.01.04-[01/21632] Sayılı Kararı
[2] Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurulunun 27/12/2023 Tarihli ve 75935942-050.01.04-[01/21634] Sayılı Kararı
[3] 19/10/2005 tarihli ve 5411 sayılı Bankacılık Kanunu
