Anayasa Mahkemesi’nin (“AYM”) 14 Kasım 2023 tarih ve 32369 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan kararı ile, petrol piyasasında uzun süredir gündemde olan ve tepkilere neden olan, haklarında Vergi Usul Kanunu kapsamında yanıltıcı bilgi ve belge düzenleme, bu belgeleri kullanma nedeni ile Cumhuriyet Savcılığına suç duyurusunda bulunulmuş tesislerin (rafineri hariç) lisanslarının askıya alınmasını ve aynı tesis için yeni lisans verilmemesini düzenleyen, Petrol Piyasası Kanunu’nun (“Kanun”) 20. maddesinin ikinci fıkrasının (g) bendindeki ilgili hükümler iptal edilmiştir.

Kanun’un ilgili bendi aşağıdaki şekildedir:

(Ek:29/4/2021-73!8/10 md) Bu Kanuna göre lisansa tabi faaliyetler ile ilgili olarak, 4/111961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 359 uncu maddesinin (a) ve (b) fıkraları kapsamında; muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı belge düzenleme veya bu belgeleri kullanma, belgelerin asıl veya suretlerini tamamen veya kısmen sahte olarak düzenleme veya bu belgeleri kullanma suçları ile aynı maddenin (ç) fıkrasında yazılı suçların işlendiğinin anılan Kanunun 367 nci maddesi uyarınca Cumhuriyet başsavcılığına bildirilmesi ile birlikte durum, Kuruma da iletilir ve Kurum tarafından her türlü tesiste (rafineri hariç) lisansa tabi tüm faaliyetler kovuşturmaya yer olmadığına dair karar veya mahkeme kararı kesinleşinceye kadar geçici olarak durdurulur ve bu süre içinde söz konusu tesis için başka bir gerçek veya tüzel kişiye de lisans verilmez. Kesinleşmiş mahkeme kararına göre lisans sahiplerinin lisansı iptal edilir. Bu bent kapsamında kalan fiillere ilişkin olarak verilen idari para cezaları ödenmediği müddetçe lisansa konu tesis için lisans verilmez. Bu bent kapsamındaki suçlara ilişkin vergi incelemesi sonuçlanıncaya kadar söz konusu tesis için başka bir gerçek veya tüzel kişiye de lisans verilmez. “

AYM bahse konu kararı ile ilgili bentteki “ve Kurum tarafından her türlü tesiste (rafineri hariç) lisansa tabi tüm faaliyetler kovuşturmaya yer olmadığına dair karar veya mahkeme kararı kesinleşinceye kadar geçici olarak durdurulur” hükmünü, tedbir işleminin değişen şartlara göre soruşturma ve kovuşturma aşamasında gözden geçirilerek kaldırılmasına veya bu süre zarfında faaliyetin geçici olarak durdurulmasında daha hafif tedbirin uygulanmasına imkan tanımayan kuralın kişilere aşırı bir külfet yüklediği ve kamu zararının önlenmesi biçimindeki amaç ile teşebbüs özgürlüğüne getirilen sınırlama arasındaki makul dengenin bozulduğu, kuralın orantısız, dolayısıyla ölçüsüz bir sınırlamaya neden olduğu gerekçesi ile iptal etmiştir.

Söz konusu iptal kararın Resmi Gazete’de yayımlanmasından başlayarak 9 ay sonra (14.07.2024 itibari ile) yürürlüğe girecektir.

Petrol piyasasında pek çok akaryakıt bayiinin bahse konu geçici lisans durdurma tedbiri ile karşı karşıya kaldığı ve konuya ilişkin çok sayıda davanın bulunduğu bilinmektedir. Anılan kararın petrol piyasasındaki bu soruna çözüm getirdiği değerlendirilmektedir.