Bilindiği üzere, 31.12.2020 tarihinde 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nda (“TTK”) yapılan değişiklikle hamiline yazılı pay senetlerinin Merkezi Kayıt Kuruluşu’na (“MKK”) bildirilmesi zorunluluğu getirilmişti ve 01.04.2021 tarihinde yürürlüğe girdi. Buna göre hamiline yazılı pay senetlerinin 31.12.2021 tarihine kadar MKK’ya bildirilmesi gerekmektedir.

MKK’ya bildirimin usul ve esaslarının belirlendiği Tebliğ 6.4.2021 tarihli Resmi Gazete’de yayınlandı.

“Hamiline Yazılı Pay Senetlerinin Merkezi Kayıt Kuruluşuna Bildirilmesi ve Kayıt Altına Alınması Hakkında Tebliğ” (“Tebliğ”), hamiline yazılı pay senetlerinin MKK’ya bildirilmesi ve kaydedilmesine ilişkin usul ve esaslar ile bu kapsamda alınacak ücretler ile pay sahipleri çizelgesinin MKK’dan sağlanmasının usul ve esaslarını belirlemeyi amaçlamaktadır.

İşbu yazımızla birlikte Tebliğ ile getirilen düzenlemeler hakkında bilgi vermeyi amaçlamaktayız.

1. Hamiline Yazılı Pay Senedi Bastırılmasına İlişkin Getirilen Değişiklikler Nelerdir?

TTK ve Tebliğ uyarınca, hamiline yazılı pay senetleri, pay bedellerinin tamamının ödenmesinin ardından yönetim kurulunun alacağı bir karara istinaden bastırılır. Yönetim kurulu kararında asgari olarak, bastırılacak pay senetlerinin; adedi, tertibi, itibari değeri, temsil ettiği pay adedi ve tutarı, grubu, şirket tarafından verilen sıra numarası ile toplam pay adedi ve bu paylara karşılık gelen toplam pay bedeli belirtilmelidir.

Hamiline yazılı pay senedi bastırılmasına yönelik yönetim kurulu kararı alınmasına istinaden ise aşağıda ifade edileceği şekilde MKK’ya bildirim yapılmalıdır.

Pay senetleri, MKK tarafından her bir pay senedi için üretilen tekil numarayı içerecek şekilde şirket tarafından bastırılacaktır. Pay senetlerinin bastırılmasına ilişkin yönetim kurulu kararı tescil ve ilan edilecek, ayrıca bağımsız denetime tabi şirketlerde şirketin internet sitesine konulacaktır.

Pay senetleri şirket adına imzaya yetkili olanlardan en az ikisi tarafından imzalanmalı ve gerekli kontrollerin yapılmasının ardından imza karşılığında pay sahiplerine dağıtılmalıdır.

Pay senetlerinin bastırılması, MKK’ye bildirilmesi ve pay sahiplerine dağıtılması işlemleri, pay bedellerinin tamamının ödenmesi tarihinden itibaren üç ay içinde tamamlanmak zorundadır.

Sermaye artırımı sonrasında, yeni bastırılacak hamiline yazılı pay senetleri için de yukarıdaki adımlar uygulanacak ve bu yeni pay senetleri de aşağıdaki şekilde MKK’ya bildirilecektir.

• Hamiline yazılı pay senetleri sahiplerine ilişkin hangi bilgiler Merkezi Kayıt Kuruluşu’na bildirilecektir?

Tebliğ ile birlikte hamiline yazılı pay senetlerinin hangi bilgilerinin MKK’ya bildirileceği açıklığa kavuşmuştur. Buna göre, şirketi temsile yetkili olanlarca, yönetim kurulu kararı ve bastırılacak her bir senedin dağıtılacağı hamiline yazılı pay sahibinin;

1. Gerçek kişi ise; adı, soyadı, vatandaşlığı, yerleşim yeri, Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı değilse yabancı kimlik numarası, mavi kart numarası veya pasaport numarası,

• Tüzel kişi ise; unvanı, MERSİS numarası, vergi kimlik numarası veya kayıtlı bulunduğu ülkede verilen sicil numarası ile merkez adresi,

• İletişim bilgileri, MKK’ya bildirilerek ilgili sisteme kaydedilecektir. Yapılacak bildirimde şirketin iletişim bilgilerine de yer verilir.

Hamiline yazılı pay senedi sahiplerinin bilgileri MKK nezdinde tutulan sistemde özel bir algoritma ile oluşturulan ve her bir pay senedi sahibine özgü olan tekil bir numara altında tutulacaktır.

Şirket ve pay sahipleri daha önce bildirdikleri iletişim bilgilerinde değişiklik olması halinde bu değişiklikleri MKK’ya bildirmekle yükümlüdür. Aksi takdirde meydana gelebilecek zararlardan kendileri sorumlu olacaktır.

Miras gibi külli halefiyete dayanan pay devirlerinde, ilgililer tarafından hak sahipliğini gösterir belgeyle birlikte yapılacak bildirim üzerine MKK kayıtlarında gerekli değişiklik yapılacaktır.

Mahkemece ergin kılınmayan on sekiz yaşından küçük olanlar ile kısıtlıların Tebliğ hükümleri uyarınca yapacağı bildirimler bunların veli, vasi veya yasal temsilcileri tarafından yerine getirilir. Bildirimlerde veli, vasi veya yasal temsilcinin adı, soyadı, vatandaşlığı, Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası, yabancı kimlik numarası, mavi kart numarası veya pasaport numarası ve iletişim bilgilerine de yer verilecektir.

• Hamiline Yazılı Pay Senetlerinin Devri Bildirilecek Midir?

Hamiline yazılı pay senetlerinin devri ile birlikte devalan şirkete başvurmak durumundadır. Söz konusu başvuru yapılmadığı takdirde MKK’ya bildirim yapılamayacağından devralan pay sahipliği sıfatını üçüncü kişilere karşı ileri süremeyecek ve oy hakkı, genel kurula katılma, kâr payı gibi devralmış olduğu paylardan doğan haklarını kullanamayacaktır.

Devralan tarafın yaptığı başvuru üzerine şirket MKK’ya;

1. Devralan gerçek kişi ise; adı, soyadı, vatandaşlığı, yerleşim yeri, Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı değilse yabancı kimlik numarası, mavi kart numarası veya pasaport numarasını,

• Devralan tüzel kişi ise; unvanı, MERSİS numarası, vergi kimlik numarası veya kayıtlı bulunduğu ülkede verilen sicil numarası ile merkez adresini,

• Devralanın iletişim bilgilerini, bildirir. Bildirime pay senedinin bir örneği de eklenir.

• Hamiline Yazılı Pay Senedi Sahiplerinin Genel Kurula Katılımı Nasıl Olacaktır?

Yönetim kurulu, genel kurulu toplantıya katılacakları belirlerken hamiline yazılı pay sahipleri bakımından MKK’dan alınacak pay sahipleri çizelgesini dikkate alacaktır.

Pay sahipleri çizelgesinin hazırlanması için, şirketi temsile yetkili olanlarca genel kurul tarihinden en az iki gün önce MKK sistemi üzerinden başvuruda bulunulması gerekmektedir. Genel kurul toplantıya mahkeme tarafından yetkilendirilen kayyım veya pay sahibi, azınlık pay sahibi veya tasfiye memurları tarafından çağrılıyorsa başvuru bunlar tarafından yapılabilir.

Pay sahipleri çizelgesi MKK tarafından genel kurul gününden bir önceki gün MKK sistemindeki gün sonu kayıtları esas alınarak hazırlanacak ve hazırlanan pay sahipleri çizelgesi genel kurul günü MKK sisteminden genel kurulu toplantıya çağıranlar tarafından alınacaktır.

Genel kurul toplantısına, söz konusu çizelgede yer alan pay sahipleri, bunların temsilcileri veya pay senedi üzerinde intifa hakkı tesis edilmişse, bu hakkı yönetim kuruluna belgelendirmek suretiyle intifa hakkı sahibi katılabilecektir. Diğer bir deyişle, intifa hakkı sahibi hariç olmak üzere genel kurul toplantısına katılımda hamiline yazılı pay sahipleri açısından MKK’dan alınacak pay sahipleri çizelgesi esas alınacaktır.

Genel kurul toplantısı elektronik ortamda düzenleniyorsa pay sahipleri çizelgesi için MKK’dan ayrıca talepte bulunulmasına gerek olmaksızın pay sahipleri çizelgesi Elektronik Genel Kurul Sisteminden alınabilecektir.

• MKK Nezdinde Tutulan Kayıtlara Erişim Nasıl Sağlanacaktır?

MKK nezdinde Tebliğ kapsamında tutulacak kayıtlar süresiz olarak tutulacak olmakla birlikte kayıtların gizliliği esas olup bu kayıtlar ancak ilgili kanunlarda yetkili kılınmış mercilerle paylaşılabilecektir. Ticaret Bakanlığı ise bu Tebliğ kapsamında gerçekleştirilen işlemler esas alınarak oluşturulacak her türlü istatistiki veri ve raporun, talep üzerine veya düzenli olarak yazılı veya elektronik ortamda gönderilmesini MKK’dan istemeye yetkili kılınmıştır.

Hamiline yazılı pay sahipleri MKK nezdinde kendi adına kayıtlı payları MKK’nın “e-Yatırımcı: Yatırımcı Bilgi Merkezi” uygulamasından elektronik ortamda sorgulayabilecek, bunlara ilişkin belgeyi elektronik ortamda edinebilecektir.

• Tebliğ Kapsamında Yapılacak Bildirimlerin Usulü Nedir?

Tebliğ uyarınca yapılacak kayıt ve bildirimler, MKK sistemine e-Devlet Kapısı üzerinden elektronik imza, e-devlet şifresi veya T.C. Kimlik Kartı ile erişim sağlanarak veya doğrudan MKK’nın “e-Yatırımcı: Yatırımcı Bilgi Merkezi” uygulamasından giriş yapılarak elektronik ortamda yapılacaktır.

• Hamiline Yazılı Paylar Üzerindeki Tedbir ve Haciz İşlemleri Nasıl Gerçekleştirilecektir?

Hamiline yazılı pay senetleri üzerinde gerçekleştirilecek tedbir ve haciz işlemlerinde, ilgili merciin senet üzerinde yer alan ve MKK tarafından üretilen tekil numarayı içerecek şekilde şirkete yapacağı bildirim üzerine MKK nezdinde gerekli kayıt şirket tarafından oluşturulacak ve yine aynı şekilde kaldırılacaktır.

 İlgili merci tarafından aksi yönde bir karar verilmedikçe haczedilen veya tedbire konu edilen pay senedine ilişkin olarak devir bildirimi MKK nezdinde kaydedilemeyecektir.

• MKK’ya Ödenecek Ücretler Nedir?

Tebliğ uyarınca MKK tarafından verilecek hizmetler için, tahakkuk edecek vergilerle birlikte Tebliğ’in ekinde belirtilen ücretler alınır. Bu ücretler, her yıl Türkiye İstatistik Kurumu tarafından Türkiye geneli için hesaplanan Tüketici Fiyat Endeksi ve Yurtiçi Üretici Fiyat Endeksinin, Aralık ayına ilişkin yıllık değişim oranlarının aritmetik ortalaması oranında artırılacaktır.

• Mevcut Hamiline Yazılı Pay Senetleri İçin Bildirim Yükümlülüğü Ne Zamana Kadar Olacaktır?

Hamiline yazılı pay senedine sahip olanların, 1 Nisan 2021 tarihinden itibaren 31 Aralık 2021 tarihine kadar MKK’ya bildirilmek üzere pay senetleri ile birlikte Tebliğ ekinde yer alan formla birlikte şirkete başvurması gerekmektedir.

Pay senedinin gerçekliği ve geçerliliği ile pay sahibine ilişkin bilgilerin doğruluğu yönetim kurulunca kontrol edilerek formun her iki sureti temsile yetkili yönetim kurulu üyesince imzalanır. Islak imzalı formun bir sureti pay sahibine verilir ve pay senedi şirket tarafından teslim alınır.

Pay senedi ve pay sahibine ilişkin yukarıda sayılan bilgiler şirketi temsile yetkili olanlarca başvuruyu takip eden beş iş günü içinde MKK’ya bildirilerek bu amaçla oluşturulan sisteme kaydedilir.

MKK tarafından senet için üretilen tekil numara senet üzerinde görülebilecek bir yere şirket tarafından yazılır ve imzaya yetkili olanlardan en az ikisi tarafından imzalanır. Tebliğ ekinde yer alan ve şirkete başvuruda kullanılan formlar, temsile yetkili yönetim kurulu üyesi ve pay sahibi tarafından ayrıca imza edilir. Pay senetleri ve formun bir sureti pay sahibine iade edilir.

Pay sahibi tarafından şirkete yapılan başvuru üzerine senedin kayıt altına alınması ve üretilecek tekil numaranın senet üzerine yazılması işlemlerinin pay sahibinin huzurunda aynı gün içinde yerine getirildiği hallerde ayrıca form düzenlenmeyebilir.

31/12/2021 tarihine kadar, genel kurul toplantıya çağırılırsa çağrıyı gerçekleştirenler tarafından genel kurula katılabilecekler listesi düzenlenirken MKK’ya bildirilmek üzere şirkete başvuruda bulunan ancak henüz şirket tarafından MKK’ya bildirilmeyen pay sahipleri de dikkate alınır ve bu pay sahipleri de listeye eklenir.

1. Değişikliklere Uyulmamasının Yaptırımları Nelerdir?

Hamiline yazılı pay sahipleri ile sahip oldukları paya ilişkin bilgilerin senetler pay sahibine dağıtılmadan önce şirket tarafından MKK’ya bildirilmemesi, halihazırda hamiline yazılı pay senedine sahip olanların şirkete başvurmaması veya şirkete başvurulması halinde yönetim kurulunun süresi içerisinde MKK’ya bildirimde bulunmaması halinde bildirimde bulunmayanlar hakkında 20.000,00-TL tutarında idari para cezası uygulanacaktır.

Hamiline yazılı pay senedini devralmasına rağmen MKK’ya bildirimde bulunmayan devralan hakkında ise 5.000,00-TL tutarında idari para cezası uygulanacaktır.

Bunlara ek olarak halihazırda hamiline yazılı pay senedine sahip olanlar ile hamiline yazılı pay senedini devralanların şirkete başvurmaması halinde bu kişiler paya bağlı haklarını başvuruda bulununcaya kadar kullanamayacaktır.

Saygılarımızla,

Av. Tolga Poyraz

Kurt&Partners